Documento de 1185 (8 de xaneiro) copiado no século XIII no denominado Tombo de Toxosoutos, cartulario procedente do mosteiro dos Santos Xusto e Pastor de Toxos Outos (Noia). O mosteiro acorda con Mariña Eriz quedar coa herdade de Béxeres que Mariña xa lle peñorara cos seus dous maridos, e comprométese a entregarlle cada ano dous moios de pan de millo e cebada, unha saia cada dous anos, e anualmente, polo Entroido, uns “sotulares”. (=zapatos) [1]: ... et annuatim ad Introytum Christe unos sotulares.
Autor: Fernandus Didaci dictus Franquinus / Suerius notuit et conf.
_____________________________
[1] Cf. VCM.Vocabulario de Comercio Medieval: https://www.um.es/lexico-comercio-medieval/index.php/v/lexico/15493/sotulares. Según Villaamil y Castro los sotulares eran el calzado más usado en Galicia en los siglos XII-XIII, ya que aparecen mencionados en numerosos documentos gallegos de la época (cf. VILLA-AMIL y CASTRO, José, Exposición histórico-europea: catálogo de los objetos de Galicia, Tip. Sucesores de Rivadeneyra, Madrid, 1892, p. 86. Dispoñible: https://www.google.es/books/edition/Exposici%C3%B3n_hist%C3%B3rico_europea/kj5eAAAAcAAJ?hl=es&gbpv=1&dq=sotulares&pg=RA1-PA86&printsec=frontcover). El VCM los define como "Tipo de calzado ligero", y Villaamil como "una especie de zapato abotinado".
_____________________________
REFERENCIAS:
Arquivo Histórico Nacional. Cartulario do mosteiro dos Santos Xusto e Pastor de Toxosoutos, CODICES,L.1002, fol. 148r. Dispoñible: https://pares.mcu.es/ParesBusquedas20/catalogo/description/2610147?nm
PÉREZ RODRÍGUEZ, Francisco Javier, Os documentos do Tombo de Toxosoutos, Consello da Cultura Galega, Santiago de Compostela, 2004, doc. 541, p. 511. Dispoñible: http://corpus.cirp.gal/codolga/files/tombo_toxos_outos.pdf.
En internet:
Gallaeciae Monumenta Historica: https://gmh.consellodacultura.gal/nc/buscador/resultados/lib/0/metadato/1/buscar/Entroido/infodoc/6%7C541/op/az/
Julio I. G. Montañés: https://teatrodeentroido.juliomontanes.synology.me/Orixes.html