Las
Bonitas son máscaras típicas de la zona de Cartelle (Sande, Parbón...), y de Gomesende y Arnoia. Las más famosas son las de Sande, en cuyo entroido salen con la Vaca (Foto 2B) [1] y el Oso [2]. Las bonitas llevan una máscara de tela de alambre moldeada y pintada y un armazón de madera decorado con plumas como sombrero. Van vestidas con mantones de Manila y pañoletas traídos de Filipinas, por lo que se considera que la máscara pudo haber surgido en el siglo XIX. En la mano llevan un látigo, generalmente de mimbre.

Otras máscaras documentadas en el entroido de Sande son las
abutardas o foleiros, hombres vestidos con ropas viejas y con la cara tapada, y los tisnados (normalmente niños o adolescentes con la cara ennegrecida con hollín).

____________________________

[1] Cf.
FICHA nº 56: https://juliomontanes.synology.me/bases/mascaras/?-table=mascaras&-action=browse&-cursor=55.

[2] Lleva máscara de latón y tela, y vestido de pieles y saco (cf.
FICHA nº 36: https://juliomontanes.synology.me/bases/mascaras/?-table=mascaras&-action=browse&-cursor=35).

________________________________
REFERENCIAS:

COCHO de JUAN, Federico,
O Carnaval en Galicia, Xerais, Col. Universitaria, Vigo, 1990, pp. 176-177.
GARCÍA SANTOS, Alfonso & SENÉN LÓPEZ GÓMEZ, Felipe, Antroidos e máscaras na Galiza rural, Sermos Galiza, Santiago de Compostela, 2019, pp. 60-61.

En internet:
Os Nosos Entroidos: Exposición de Traxes tradicionais e personaxes, Sala Valente, Ourense, 2021. Cf. Vídeo: https://www.youtube.com/watch?v=DGP9GJbqFUs
La Región: https://www.laregion.es/articulo/celanova/sande-presume-bonitas-desfile-osos-vacas-y-mecos/20140305092113445912.html
Proxecto Ronsel: http://ronsel.uvigo.es/index.php?option=com_rsgallery2&Itemid=30&gid=88