En el entroido del concello de Lobeira (Baixa Limia, Ourense) existieron máscaras semejantes a los peliqueiros de Laza. Desaparecidas a principios del siglo XX al parecer no tenían una denominación específica. Las documenta Xaquín Lorenzo en 1934, quien afirma que entonces ya no se conservaban las caretas, solo uno de los tocados:
"As máscaras a que nos referimos, non teñen nome ningún especial ou, polo menos, non se conserva hoxe, anque esto pareznos un pouco estrano tratándose de unha cousa desaparecida fai tan pouco tempo. Pol-os datos que temos, debían ser casi igoales os cigarrós de Laza. Levaban faixa, ian en camisa e as pernas envoltas en flecos de borlas. Arredor da cintura, por baixo da faixa, ia un cordel ou unha correia da que se penduraban uns grandes chocallos de ferro a cuio compás brincaban e corrían. A cara cubriana cunha careta de madeira, pintada semellante âs que usan os cigarrós.
Na testa levaban un chapeu de forma arbitraria, mais cuia forma se aprosimaba a cónica. Por mais que o procuramos, non conseguimos ollar ninguha careta; fai tempo que se non fan e xa non se conserva ningunha das vellas. De todas las pendras de iste disfraz somentes se conserva o chapeo, anque perdeu o seu caracter i é insdistintamente usado con calquer disfraz.
Adoitaban levar na man un vergallo feito de lenzo, mallando co-il a cantos ato-paban no seu camiño, sen destinguir edade nin crás. Andaban sempre aos brincos, correndo e choutando, animados pol-o son das chocas que lle colgaban da cintura.Gozaban de certa inmunidade e non era lícito repelel-as violentamente, se non fuxindo. Anque estas máscaras saían de todol-os pobos de esta rexión, estaban especialmente localizadas na banda leste do Viso, antre iste monte e o río Limia".
Lorenzo señala también la costumbre de celebrar carreras de caballos durante el entroido, costumbre esta de las carreras y competiciones muy frecuente en los carnavales europeos y con raíces en las Saturnalia romanas:
"Estas carreiras de cabalos precisaban de un terreo en certas condicións, pois dado o accidentado do terreo, non era posible telas máis que en certos sitios. Unha das pistas que en Lobeira se utilizaban era o anaco de camiño comprendido antre Facós e Grou, camiño que unía a Bande con Entrimo, denantes de se facer a actual estrada. (...). Tanto estas carreiras de cabalos como as máscaras de que denates falamos, son privativas do Antroido. Esto non obstante, coidamos que a sua orixen é distinta".
________________________________
REFERENCIAS:
AREÁN IGLESIAS, Mª del Rocío, Elementos estéticos y pervivencia de las formas en el carnaval tradicional de Ourense [Tesis Doctoral], Universidad Complutense - Facultad de Bellas Artes, Madrid, 1994, p. 203.
LORENZO FERNÁNDEZ, Xaquín, “Arquivo Filolóxico e Etnográfico de Galiza : Notas encol do Antroido en Lobeira”, en: Nós : boletín mensual da cultura galega, tomo 11, nº 124-125 (1934), pp. 91-92. Disponible: http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/catalogo_imagenes/grupo.do?path=1272717.