En la parroquia de Xavestre (Trazo-CO), se conservan dos
Testamentos do Galo (de 1932 y 1944), recogidos por Carlos Sixirei con otras piezas carnavalescas (testamentos do Entroido, Costumes das mulleres..), frecuentes en el entroido de la localidad hasta 1959, cuando la acción conjunta del párroco y de la Guardia Civil acabaron con las representaciones. El Testamento do Galo se leía en alta voz antes de colgar al animal de una roldana haciéndolo subir y bajar para dificultar la labor de los que, a ciegas y con palos, intentaban golpearlo. Una vez muerto el animal, se desplumaba y se repartía su cuerpo de acuerdo con las mandas testamentarias. El Testamento de 1944 responde a modelos portugueses y su texto es similar al de A Esfarrapa y, con variantes, al de varios pliegos de cordel impresos en Oporto en 1839, 1846 y 1888, y los gallegos de Valga (ca. 1850) y Artes (Ribeira).

Además de en Xavestre, en Galicia se conservan textos de
Testamentos do Galo en A Esfarrapa (Outes, 1786); Carballiño (Valga, ca. 1850); Artes (Ribeira, 1928); Viana do Bolo (Ourense, ca. 1900); A Ulla (antes de 1940); Xavestre (Trazo, 1944); A Meda (Castroverde, 1948), Cobres (Vilaboa) y Mesía [cf. FICHAS: https://juliomontanes.synology.me/bases/teatrodeentroido/index.php?-action=list&-table=teatrodeentroido&-cursor=0&-skip=0&-limit=30&-mode=find&-edit=1&-recordid=teatrodeentroido%3FId%3D9&Titulo=testamento+do+galo]. Hay también noticias de Testamentos en localidades en las que no se conservan textos como Baleira y Castroverde (LU), Poio (PO), Mondariz (PO), etc.

________________________________
REFERENCIAS:

ÁLVAREZ BLANCO, Rosario & XOVE FERREIRO, Xosé, “Un testamento do galo de 1786”, en: Amado Rodríguez, Teresa (et ali., ed.): Iucundi acti labores. Estudios en homenaje a Dulce Estefanía, Universidade de Santiago de Compostela, Santiago, 2004, pp. 501-525 (p. 511).
GONZÁLEZ MONTAÑÉS, Julio I., “O mundo do revés: Teatro de entroido en Galicia”, en:
Actas da XV Xornada de Literatura de Tradición Oral. Entroido: transgresión e tradición (Lugo, 22 de outubro de 2022), Asociación de Escritoras e Escritores en Língua Galega-Deputación Provincial de Lugo, Lugo, 2022, pp. 23-61. Disponible: https://www.aelg.gal/resources/publications/1677577450464actasXV_xornada_AH.pdf.
SIXIREI PAREDES, Carlos,
San Cristobo de Xavestre : Chequeo a unha comunidade rural, Ediciós do Castro, Sada, 1982, pp. 173-175 y 271 ss.