Según noticias recogidas en la primera mitad del siglo XX por el coruñés Leandro Carré Alvarellos, en el entroido de la parroquia de San Martín de Loiro (Barbadás-OU): "facíase unha comedia comentando ou facendo mofa dos acontecementos do ano". Carré afirma que comedias similares se hacían en otras localidades de las provincias de Pontevedra y A Coruña, pero piensa que muchas noticias que le habían proporcionado sobre su existencia podrían referirse en realidad a contos escenificados como los recopilados por su hermano Lois Carré [2], o a otro tipo de antroidadas que no eran verdaderas representaciones teatrales:
"Estas sinxelas comedias facíanse tamén noutras aldeas da provincia de Pontevedra e da Cruña; mas, teño pra min que algunhas persoas que delas falan confúndenas con certos "contos" e antroidadas que por estabrecer paliques ou parrafeos entre uns e outros dos que forman o conxunto de persoaxes ou intérpretes das farsas ou trangalladas, poden dar lugar a confusión. Os mesmos testamentos e sermóns, que nalgunhas parroquias teñen ás veces comentarios e intervenzóns; ou os enterros que se fan en algures despois d'unha sorte de grotesco ou bufo xulgamento dos feitos e culpas de Antroido, que dan orixe á sua morte, veñen ser, ate certo ponto, representazóns ou autos sinxelos e primitivos".
Algunos años antes (1948) Vicente Risco ya se había referido a las comedias de Loiro y, partiendo de los datos proporcionados por los vecinos Isidoro Camba y Carmen Somoza Pato, afirma que muchas de ellas representaban "un juicio, con abogados y discursos" [1], y que en San Miguel de Berredo todavía se representaban o habían dejado de hacerlo recientemente.
______________________________
[1] En el entroido de Loiro está documentada también la existencia de la Corrida do galo (cf. FICHA nº 1: https://juliomontanes.synology.me/bases/teatrodeentroido/index.php?-table=teatrodeentroido&-action=browse&-cursor=0&Numero==1) y podría tratarse de juicios del animal.
[2] Sobre los contos (=cuentos) con diálogos representados en Galicia, véase CARRÉ ALVARELLOS, Lois Galo V., "Temas folklóricos gallegos : Arte popular escénico", en: Douro-Litoral : Boletim da Comissão Provincial de Etnografia e História, Junta e Província de Douro Litoral, Oporto, 5ª serie, nº III-IV (1953), pp. 93-102, y mi página web: https://teatroengalicia.juliomontanes.synology.me/cuentos.htm
________________________________
REFERENCIAS:
CARRÉ ALVARELLOS, Leandro, "Costumes de Carnaval na Galiza", en: Douro-Litoral : Boletim da Comissão Provincial de Etnografia e História, Junta e Província de Douro Litoral, Oporto, 9ª serie, vol. 1 (1959), pp. 167-196 (pp. 192-193).
RISCO, Vicente, "Notas sobre las fiestas de Carnaval en Galicia", en: Revista de Dialectología y Tradiciones Populares, vol. IV, nº 2 y 3 (1948), pp. 163-96 y 339-64 (pp. 345-346).