En la Pascua de 1948 (28 de marzo) se representó en A Meda (Castroverde-LU) un Juicio del gallo compuesto por José Mª Gómez Lombardero, organizador, con José Manuel Miranda, de la representación, que también se hizo por los mismos años en otras parroquias (Suegos en 1947, en el Prado de Pérez) y venía haciéndose desde al menos 1930 (Campo do Val, Montecubeiro, cf. FICHA nº 2: https://juliomontanes.synology.me/bases/teatrodeentroido/?-table=teatrodeentroido&-action=browse&-cursor=0&Numero==2) [1]. Gómez Vilabella afirma que la representación de 1948 en A Meda fue de tal calidad que puso fin a las mismas, ya que ninguna otra parroquia se atrevió a emularla, y se dice que los cabaleiros do galo pusieron sus fincas como garantía para que las joyerías de Lugo les alquilasen joyas para sus atavíos.

Gómez Vilabella, autor del pregón e hijo del autor del texto, la describe así:

"Na Meda: Un escenario insuperable, nun prado amplo e cunha lixeira pendente que facía de anfiteatro con respecto ao Tribunal. Palco de madeira, espazoso e enramallado; grilandas de papel e outras colgaduras. Bos cabalos e boas monturas, case todas de estrea. Espadas auténticas, das do Exército, de Cabalería. Os cabaleiros lucían valiosas galas; díxose que algunha familia levou a Lugo, para depositalas nas xoierías como fianza, as escrituras das súas propiedades para que lles prestasen aneles, pulseiras, cadeas, etcétera, o que nos dá idea do entusiasmo que puxeron, que aportaron, aqueles veciños. Os membros do Tribunal luciron togas con "puñetes" de encaixe, auténticas, verdadeiras. O Atestado presentouno Antonio Boudón, daquela estudante, que lucía unha gorra "de prato" de Sarxento da Policía Armada, na que lle cabía cabeza e media! As testemuñas presentáronse ataviadas con traxes rexionais, de época, de moita valía, que a saber cómo os conseguiron nin a onde foron por eles. O libreto tíñano, sen excepcións, coidadosamente memorizado e ensaiado, ¡iso si, a porta cerrada, coa máis absoluta reserva!".

_______________________________

[1] En la representación se leía al final el Testamento del gallo, pero el texto de ese testamento es, al parecer, anterior e incorporado por Gómez Lombadero a la representación.

________________________________
REFERENCIAS:

FRAGUAS FRAGUAS, Antonio, "Corrida do Galo", En: Gran Enciclopedia Gallega, Silverio Cañada, Gijón-Santiago, 1974, vol. 7, pp. 176-181 (incluye texto).
GÓMEZ VILABELLA, Xosé M., “As corridas do galo e os Tribunais de Pascua na comarca”. Conferencia, Castroverde (28/11/1987).
GÓMEZ VILABELLA, Xosé M., Historias intra da bisbarra. Castroverde, Pol e Baleira, Diputación Provincial, Lugo, 1992, pp. 35 ss.
GÓMEZ VILABELLA, Xosé M., Sentenzas, fías e ruadas na bisbarra de Castroverde, Pol e Baleira, el autor. Disponible: https://bibliotecavirtual.galiciadigital.com/content/sentenzas-fias-e-ruadas-xose-maria-gomez-vilabella.
GONZÁLEZ MONTAÑÉS, Julio I., “O mundo do revés: Teatro de entroido en Galicia”, en: Actas da XV Xornada de Literatura de Tradición Oral. Entroido: transgresión e tradición (Lugo, 22 de outubro de 2022), Asociación de Escritoras e Escritores en Língua Galega-Deputación Provincial de Lugo, Lugo, 2022, pp. 23-61. Disponible: https://www.aelg.gal/resources/publications/1677577450464actasXV_xornada_AH.pdf.

En internet:
Gómez Vilabella, Xosé M: https://semanasanta.galiciadigital.com/opinion/opinion.19746.php https://www.galiciadigital.com/opinion/opinion.19644.php https://xuntos.info/opinion/opinion.19784.php http://gomezvilabella.blogspot.com/2008/07/miscelnea-v.html

En Castroverde se conserva también un Sermón de Entroido fragmentario de A Meda (1928) recogido por Vicente Risco:

Non extrañedes, rapaces, - que anque son vello e mal feito,
queira poñer en compase - o que hoxe me sinte o peito.
Obrigado a decir algo - nesta festa feiticeira,
pareceume moi do caso - contar cousas da lareira.
Pra espircarvos, pois, en prata - i entendais o que vos digo,
vinde conmigo á cociña -i escoitai polo postigo
dunha casa das da aldea - anque sea a do tío Mingos.
Escoitái de boa gana - e mirái polo zorrollo
cómo canta a tía Froilana - moitas cousas do mal de ollo.
Mais Mingos non lle fai caso, - que está tirando a caldeira,
e de veces, entre tanto, - chámalle faranduleira.
Mais ven logo a tía Xuana, - pra facer algo de cena,
i enseguida irse á cama - en areglando a facenda.
Chega Farruco do monte, -empeza a baragundiar,
bota os cachelos na fonte: -"Caramba, quero cenar".
Sae Mingos: "Ai, Farruco, - eu de ti non cho creía
que tomases tan a pulso - o quedar sin a morcilla.
Has de saber meu Farruco -que mentres un beba e viva
non faltará nesta casa - bon chourizo e boa morcilla.
Porque na nosa pobreza, - que non fago ben dicilo,
nunca nos faltou na mesa - caldo bon, pan e touciño.
E xa nos meus antepasados - nesta casa así viviron,
ben fartos e ben honrados, - respetados dos veciños.
Desde Xan hasta o tío Mingos, - e si non foran as pagas,
tantos dotes i as manuicas, - esta casa iría arriba,
desempeñada de trampas". - Está Xuana ben sentada
tras do lume, nun mesote, - facendo grandes novelos
pra unha saia de picote. - Sempre foi ideia dela
marmular de todo o mundo, - pero agora que vai vella,
non deixa de man o fuso. - Moito fía, moito fala,
moito reñe cos pequenos, - que se toman a porfía
de marmular dos temperos. - Non marmula a condenada
cando rezan o rosario, - pro sempre está topeneando,
sentada xunta o andámeo. - Pero é tan aforradora
que alabala non é moito, - pois sempre lle chega a carne
desde a matanza hasta o entroido. - Pasemos a outra cousa,
xa é tempo de acabar, - porque o tío Mingos relouca
i o rosario vai rezar. - Pro como está costipado
limpa os mocos ó saleiro - e logo que está ben sonado,
bota mau ó tabaqueiro. - Funga ben, funga, tu Roque,
todos debemos fungar, - porque o rapé pola noite
eche manteiga de azar. - Ponse mentres ca rodilla
arrimada ó trafugueiro, - pra sacar pronto da almilla
o rosario e o mecheiro. - Rezan todos o rosario,
unhos mal e outros de gana, - i enseguida que se reza,
vaise todo o mundo á cama.
.../...