Introdución

 É un feito coñecido, desde que Martin Marrrier publicou en 1614 o Catálogo de priorados e abadías cluniacenses, que en San Salvador de Budiño existiu un mosteiro da orde de Cluni, do cal se conserva tan só a igrexa, hoxe parroquial. En España, o pai beneditino Yepes (século XVII) e o agostiño Flórez (século XVIII) coñeceron as noticias de Marrier e achegaron algunhas novas e, desde entón, son numerosas as referencias ao cenobio nos traballos sobre o monacato cluniacense e sobre o románico galego, aínda que a maioría son breves anotacións que se limitan a repetir os datos de Flórez, as máis das veces con erros ou interpretacións sen base documental.

 Aínda que a documentación orixinal do cenobio perdeuse, desde mediados do século XIX a edición dos documentos dos arquivos da casa matriz de Cluni puxo ao alcance dos estudosos numerosos datos relativos a Budiño, pero na maior parte da historiografía española foron ignorados e, ata 2011, só se lle adicara ao mosteiro un modesto artigo de seis páxinas (cf. PENADÉS CALATAYUD (1994)), e á súa igrexa unha breve ficha nun estudo sobre o románico na provincia de Pontevedra (cf. BANGO TORVISO (1979), p. 220), aínda que con posterioridade á redacción deste traballo publicouse unha ficha máis completa sobre a igrexa na Enciclopedia del Románico en Galicia : Pontevedra (vol. I) da Fundación Santa María la Real de Aguilar de Campoo (cf. RAMOS DÍAZ (2012)). Ocupouse tamén da igrexa Lorena Torrado Gándara na súa tese de doutoramento (2016), e  Francisco J. Pérez Rodríguez do mosteiro (cf. PÉREZ RODRÍGUEZ (2019), vol. 2, pp. 803-805), nos dous casos sen ningunha achega relevante.

 O obxectivo deste traballo é cubrir esa carencia e reconstruír a historia do cenobio recompilando toda a documentación existente sobre el e sobre os seus fundadores, á vez que se analiza a súa evolución no contexto da Terra de Toroño, a xurisdición de orixe medieval na que se atopa. Naturalmente, estúdase tamén a súa igrexa tanto a parte medieval conservada (a ábsida) coma os engadidos, reconstrucións e restauracións ata os nosos días.

_____________________

[1] GONZÁLEZ MONTAÑÉS, Julio I., O Mosteiro de San Salvador de Budiño e a ‘Terra de Toroño’, IEV, Colección Vigo na memoria, Vigo, 2011.          

Outras páxinas Web do autor