Introdución

 É un feito coñecido, desde que Martin Marrrier publicou en 1614 o Catálogo de priorados e abadías cluniacenses, que en San Salvador de Budiño existiu un mosteiro da orde de Cluni, do cal se conserva tan só a igrexa, hoxe parroquial. En España, o pai beneditino Yepes (século XVII) e o agostiño Flórez (século XVIII) coñeceron as noticias de Marrier e achegaron algunhas novas e, desde entón, son numerosas as referencias ao cenobio nos traballos sobre o monacato cluniacense e sobre o románico galego, aínda que a maioría son breves anotacións que se limitan a repetir os datos de Flórez, as máis das veces con erros ou interpretacións sen base documental.

 Aínda que a documentación orixinal do cenobio perdeuse, desde mediados do século XIX a edición dos documentos dos arquivos da casa matriz de Cluni puxo ao alcance dos estudosos numerosos datos relativos a Budiño, pero na maior parte da historiografía española foron ignorados e, ata 2011, só se lle adicara ao mosteiro un modesto artigo de seis páxinas (PENADÉS CALATAYUD (1994)), e á súa igrexa unha breve ficha nun estudo sobre o románico na provincia de Pontevedra (BANGO TORVISO (1979), p. 220), aínda que con posterioridade á redacción deste traballo publicouse unha ficha máis completa sobre a igrexa na Enciclopedia del Románico en Galicia : Pontevedra (vol. I) da Fundación Santa María la Real de Aguilar de Campoo, véxase RAMOS DÍAZ (2012). Ocupouse tamén da igrexa Lorena Torrado Gándara na súa tese doutoral (2016), sen ningunha achega relevante.

 O obxectivo deste traballo é cubrir esa carencia e reconstruír a historia do cenobio recompilando toda a documentación existente sobre el e sobre os seus fundadores, á vez que se analiza a súa evolución no contexto da terra de Toroño, a xurisdición de orixe medieval na que se atopa. Naturalmente, estúdase tamén a súa igrexa tanto a parte medieval conservada (a ábsida) coma os engadidos, reconstrucións e restauracións ata os nosos días.

_____________________

[1] GONZÁLEZ MONTAÑÉS, Julio I., O Mosteiro de San Salvador de Budiño e a ‘Terra de Toroño’, IEV, Colección Vigo na memoria, Vigo, 2011.          

Outras páxinas Web do autor